Najbardziej charakterystyczny element krajobrazu Stewartby, a jednocześnie potężna część historii miejscowości, zniknie w przyszłą sobotę z powierzchni ziemi - co na własne oczy zobaczyć będą mogły chętne osoby. Mowa oczywiście o kominach byłej cegielni Stewartby Brickworks, które muszą ustąpić miejsca nowej zabudowie deweloperskiej, pomimo posiadania statusu zabytków.

Kominy Stewartby - dlaczego muszą zostać zburzone?

W 2008 roku, po ponad stu latach działalności, cegielnia Stewartby została zamknięta. Powodem takiej decyzji był fakt, że fabryka nie mogła sprostać odpowiednim standardom emisji. Cztery kominy byłej cegielni oraz dwie suszarnie zyskały status zabytków klasy 2.

Dziesięć lat później z wnioskiem o pozwolenie na zdemolowanie budowli wystąpił właściciel terenu, na którym wcześniej funkcjonowała cegielnia.

Firma Hanson argumentowała, że planuje budowę nowych domów na tym obszarze, a kominy stwarzają “zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego”, gdyż istnieje ryzyko ich przewrócenia przez wiatr. To zdanie poparło również przedsiębiorstwo Network Rail, wskazując na bliskość kominów względem lokalnej infrastruktury kolejowej, która w nieszczęśliwym scenariuszu mogłaby ulec zniszczeniu.

Sprzeciw wobec wyburzenia kominów popłynął ze strony Historic England. Stewartby Parish Council również oponował, zaznaczając, że zabytki powinny zostać zachowane i ochronione dla dobra dziedzictwa całego Bedfordshire.

Bedford Borough Council przychylił się do propozycji firmy Hanson, ale postawił warunek. Urząd zobowiązał dewelopera do wybudowania zastępczego, pojedynczego komina z napisem “Stewartby”, który - wraz z odrestaurowanym biurem London Brick Company - ma utworzyć zakątek na cześć historii cegielnictwa.

Zburzenie kominów w Stewartby

Zdemolowanie kominów byłej cegielni w Stewartby zaplanowano na niedzielę, 26 września.

Start przewidziany jest na godzinę 11:00.

Zainteresowani widzowie mogą udać się na Stewartby Sports Field i stamtąd oglądać całą operację.

Cegielnia w Stewartby - krótka historia

Nowoczesne cegielnictwo rozpoczęło się w rejonie Marston Vale, gdy przedsiębiorstwo London Brick Company (LBC), utworzone w 1900 roku, wykupiło kilka pomniejszych lokalnych firm.

W 1926 roku LBC rozpoczęło budowę tzw. garden village czyli wioski dla swoich pracowników.

Jej nazwa, Stewartby, wzięła się od rodziny Stewartów; dyrektorów London Brick Company.

W najlepszym okresie swojej działalności, według danych z 1936 roku, cegielnia w Stewartby posiadała największą na świecie suszarnię i 167 kominów. Ponad dwa tysiące zatrudnionych pracowników produkowało w niej rocznie 500 milionów cegieł.

W okresie powojennym w kraju zapanował boom mieszkaniowy. Popyt na cegły był przeogromny i wiązał się z koniecznością odbudowy Brytanii. Do zintensyfikowanego procesu produkcji potrzebna była zarówno glina (a tej akurat było pod dostatkiem), jak i siła robocza, niezwykle trudna do znalezienia. Żołnierze, którzy szczęśliwie powrócili do swoich domów z walk, niechętnie bowiem podejmowali się tak żmudnego zajęcia, jak produkcja cegieł.

Cegielnie, w tym nasza w Stewartby, sięgnęły zatem po robotników z Europy Wschodniej, po Włochów w latach 50. ubiegłego wieku, a na końcu po osoby pochodzące z Indii czy Pakistanu.

Wspomniane lata 50. to okres jeszcze większej modernizacji produkcji, jednak już w kolejnym dziesięcioleciu zauważyć dało się mniejsze zainteresowanie cegłą. W latach 70. doprowadziło ono do licznych zwolnień, również w cegielni w Stewartby. Kolejne lata nie tylko nie przyniosły poprawy koniunktury, ale przyczyniły się do zamknięcia cegielni w 2008 roku.

Na obszernym terenie niegdyś przez nią zajmowanym, po niedzielnym wyburzeniu kominów, powstanie tysiąc domów mieszkalnych oraz park biznesowy.